Budowa nowego kościoła w Sanktuarium Matki Bożej Księżomierskiej
5 maja 1997 roku minęła pierwsza rocznica pożaru zabytkowego drewnianego kościoła i cudownego Obrazu Matki Bożej w parafii Księżomierz. Wydarzenie to było bolesnym przeżyciem nie tylko dla miejscowych parafian i ich duszpasterzy, lecz także dla całego Kościoła Lubelskiego. Dał temu wyraz Arcybiskup Metropolita Lubelski, który natychmiast po otrzymaniu wiadomości przybył na miejsce i po obejrzeniu pogorzeliska podjął decyzję o budowie nowego kościoła. Aby materialnie pomóc parafii w jego budowie, 7 maja wydał specjalny komunikat skierowany do całej Archidiecezji, w którym poinformował o spaleniu się kościoła i zarządził zbiórkę ofiar na tace. Dzieło budowy nowego kościoła zlecił administratorowi parafii ks. Józefowi Trąbce i kustoszowi Sanktuarium ks. kan. Tadeuszowi Brzyskiemu. O wyborze miejsca oraz projektu nowego kościoła mieli zadecydować parafianie wraz ze swoimi duszpasterzami. Po zapoznaniu się z projektami kościołów w Kurii oraz obejrzeniu kilku nowo wybudowanych zdecydowano się na realizację projektu mgra inż. Adama Abrama i mgra inż. Edwarda Paszkiewicza (projektantów kościoła m.in. w Motyczu). Jest to kościół jednonawowy o całkowitej powierzchni użytkowej 274 m2 (powierzchnia prezbiterium 35 m2), który może pomieścić do 400 osób. Aby przygotować tymczasowe miejsce sprawowania służby Bożej, już 7 maja zaczęto prace adaptacyjne pomieszczenia w Domu Pielgrzyma. Powstała prowizoryczna kaplica o powierzchni 100 m2 oraz przylegająca do niej mała zakrystia. Dzięki życzliwości wielu ofiarodawców (duchownych i świeckich) w krótkim czasie wyposażono ją w niezbędne naczynia i szaty liturgiczne, tabernakulum (dar ks. kan. Jana Strepa) i elektryczne organy. W tej prowizorycznej kaplicy już 26 maja 1996 roku odbyła się Msza święta pierwszokomunijna. W tym samym czasie zaczęto gromadzenie materiałów na nowy kościół, przede wszystkim cegły, cementu, drzewa. 21 czerwca geodeta dokładnie oznaczył miejsce i zaczęto wykopy pod fundamenty kościoła. Pracami budowlanymi kierował p. Marek Dudek (firma Dudbud) oraz p. Piotr Kula – inspektor nadzoru.
Zakup materiałów budowlanych oraz rozpoczęcie prac było możliwe dzięki odszkodowaniu otrzymanemu z PZU z tytułu ubezpieczenia spalonego kościoła, ale także tacy zebranej w parafiach archidiecezji, indywidualnych ofiar parafian oraz innych osób związanych z Sanktuarium. W prace przy budowie czynnie włączali się parafianie. Na odpust, który odbywa się w parafii w pierwszą niedzielę lipca, położono już pierwsze cegły na zalanych fundamentach kościoła. Dwa tygodnie później kładziono cegły ponad poziomem „0”. Dalsze prace przy budowie także postępowały w dobrym tempie. Na początku września wybudowano mury kościoła na wysokość ok. 4 m. Przez cały czas parafianie pracowali społecznie wykonując prace zlecone im przez kierownika budowy. Radosnym dniem dla całej wspólnoty parafialnej było poświęcenie placu budowy i wmurowanie kamienia węgielnego. Dokonał tego 29 września 1996 Abp Bolesław Pylak. Obecność Pasterza archidiecezji oraz jego słowo skierowane do wiernych i duszpasterzy stanowiły duchowe wsparcie i zachętę do dalszych prac. Prace te, mimo nie zawsze sprzyjającej pogody, postępowały z każdym dniem. Pod koniec listopada zrobiono już dach i pokryto go deskami. Jednocześnie przystąpili do pracy blacharze, którzy do pierwszych mrozów zdołali położyć blachę miedzianą na powierzchni 2/3 dachu kościoła. Na święta Bożego Narodzenia kościół był już w takim stanie, że w jego murach można było celebrować Msze Święte. W uroczystość Objawienia Pańskiego dokonano poświęcenia kopii Obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem wykonanej przez panią Maj z Kraśnika, którą ufundował ks. kan. Jana Strepa z parafii św. Józefa w Kraśniku. Z konieczności na czas zimy musiano zawiesić prace budowlane. Podjęto je znowu, kiedy na to pozwoliły warunki atmosferyczne. Na święta wielkanocne cały dach kościoła był już pokryty blachą, został zrobiony sufit i wykonano tynki wewnętrzne. Liturgia Triduum Paschalnego była sprawowana już w nowym kościele.
Kościół zbudowany jest z cegły (zewnętrzna warstwa z cegły elewacyjnej), posiada drewnianą konstrukcję dachu i pokryty jest blachą miedzianą. Na prezbiterium położono granitową posadzkę, pod którą założono elektryczne ogrzewanie.
Obecnie w kościele znajduje się kopia cudownego Obrazu Matki Bożej Księżomierskiej, którą wykonał absolwent historii sztuki KUL p. Andrzej Borucki z Łęczycy, natomiast odtworzeniem ozdobnej sukienki zajęli się panowie Tadeusz Rybski i Zbigniew Łopatka z Krakowa. Całość ufundował Ks. Profesor Tadeusz Zasępa z KUL-u.
Do maja 1997 r. parafianie przepracowali przy budowie kościoła 1530 dniówek i złożyli ofiary pieniężne w kwocie 45.000 zł. Wartość materiałów i prac budowlanych wykonanych do maja 1997 r. szacowana jest na sumę 350.000 zł. Informując wiernych archidiecezji lubelskiej o dokonanych pracach przy budowie nowego kościoła w Sanktuarium Księżomierskim, cała wspólnota parafialna oraz jej duszpasterze wyrażali serdeczne podziękowania Arcybiskupowi Metropolicie Lubelskiemu Profesorowi Bolesławowi Pylakowi za duchowe i materialne wsparcie dzieła budowy nowego kościoła oraz wszystkim ofiarodawcom za dary rzeczowe oraz wpłaty pieniężne przekazane na rzecz parafii. Cieszymy się wszyscy, że w tak krótkim czasie zostało dokonane wielkie dzieło, które ma służyć nie tylko miejscowym wiernym. Sanktuarium Matki Bożej Księżomierskiej pełni bowiem także ważną rolę w całej archidiecezji w procesie pogłębiania formacji religijnej oraz rozwoju kultu maryjnego, który jest nierozerwalnie związany z tradycją naszego Kościoła i całego Narodu.
Obecnie sanktuarium Matki Bożej Księżomierskiej swym zasięgiem obejmuje nie tylko teren dekanatu kraśnickiego i sąsiadującego z nim dekanatu zaklikowskiego; zaczyna liczyć się także w życiu całej diecezji lubelskiej. Od 1980 r. w uroczystość odpustową, w dniu Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (8 września), w Księżomierzy odbywają się dożynki dekanalne, czyli dziękczynienie za zbiory połączone z błogosławieństwem nowego ziarna siewnego. Z każdej parafii dekanatu przybywają delegacje z wieńcami dożynkowymi oraz liczni wierni. Niosący wieńce ubrani są zwykle w stroje ludowe. Często w uroczystościach bierze udział orkiestra i chór. Parafianie księżomierscy składają zawsze cztery wieńce, po jednym z każdej ulicy. Te artystyczne wieńce zwykle wykonane są w sposób bardzo oryginalny. Zostają one w kościele jako pamiątka dożynek. W czasie Mszy Świętej w modlitwie powszechnej pojawiają się wezwania w intencji rolników, a po liturgii twórcy ludowi prezentują poezję religijną związaną z pracą rolników. Udział wieńców dożynkowych w procesji odbywającej się po Mszy Świętej nadaje jej wyjątkowego charakteru i wzbudza duże zainteresowanie uczestników uroczystości odpustowych. Uroczystość kończy dzielenie się chlebem.
Od 1982 r. przez Księżomierz prowadzi trasa pieszej pielgrzymki lubelskiej do Częstochowy. Liczni pielgrzymi (5000-7000 osób) przybywają do Księżomierzy na wieczór 5 sierpnia i są gościnnie przyjmowani przez mieszkańców wsi. Wieczorem uczestniczą w Apelu Jasnogórskim przed Obrazem Matki Bożej Księżomierskiej. Następnego dnia rano w zorganizowanych grupach, ze śpiewem i modlitwą na ustach, śpieszą na wspólną mszę celebrowaną na „Zjawieniu”. W tej Mszy Świętej razem z pielgrzymami biorą liczny udział także parafianie księżomierscy. Niektórzy z nich idą z pątnikami przynajmniej część drogi, odprowadzając ich do Annopola. Pielgrzymka lubelska spełnia pozytywną rolę w rozwoju kultu Matki Bożej Księżomierskiej.
Dzięki parafianom i ich wysiłkowi został zbudowany okazały Dom Pielgrzyma, wyposażony w kuchnię, prysznice i toalety, zapewniający wygodne miejsca noclegowe dla kilkudziesięciu osób. Z chwilą oddania do użytku Domu Pielgrzyma wieś stała się miejscem, do którego chętnie przybywają różnego rodzaju grupy na rekolekcje i dni skupienia. Dom ten gościł także alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie, którzy odprawiali tu swoje rekolekcje. W okresie letnich wakacji odbywają się również w Księżomierzy rekolekcje dla grup młodzieży oazowej. W sierpniu 1991 parafia gościła przez dwa tygodnie grupę dzieci z Białorusi, które nie tylko wypoczywały, ale także uczestniczyły w sposób zorganizowany w katechezie i liturgii.